گفت و گو با احسان قائم مقامی، از نوادگان قائم مقام فراهانی شطرنج، مکمل خوبی برای همه رشته های ورزشی است

در زمان ریاست دکتر دادکان بر فدراسیون فوتبال علی دایی اسطوره فوتبال و ورزش ایران تقریبا سالهای پایانی فوتبال خود را سپری می کرد و در نهایت همزمان با برکناری دادکان از فدراسیون که عواقب بسیار ناگواری برای فوتبال ما داشت علی دایی هم با آن همه افتخار راحت و بی سروصدا از فوتبال ملی بعد از جام جهانی آلمان خداحافظی کرد. دکتر دادکان آن روزها از بابت حضور دایی در تیم ملی به شدت تحت فشار بود. یک روز در یکی از مسافرت های تیم ملی به دکتر دادکان گفتم که دکتر بهتر نیست به علی آقا پیشنهاد خداحافظی بدهید چون هم برای خود او خوب است که در اوج برود و هم فشار از شما و فدراسیون برداشته می شود؟ دکتر دادکان حرف زیبایی زد که اکنون در باره احسان قائم مقامی هم صدق می کند. او گفت متاسفانه درکشور ما وقتی یکنفر با لیاقت و شایستگی خودش به جایی می رسد و بزرگ می شود برخی تلاش می کنند مانع پیشرفت او شوند تا خودشان را به وی برسانند. نمی آیند تلاش کنند که با تلاش خود به علی دایی برسند. حرف های دکتر دادکان را در مورد احسان قائم مقامی امروز مرور می کنم. احسان را سالهاست می شناسم و بواسطه حرفه ام همواره پیگیر موفقیت های وی بوده ام. اما در زمان ریاست دکتر غلامرضایی و اکنون که چند ماهی است از نزدیک با شطرنج همکاری می کنم بیشتر با خصوصیات وی آشنا شده ام. به اعتقاد من احسان علاوه بر موفقیت هایش در عرصه شطرنج دارای روابط عمومی بالایی است، یک روانشناس و جامعه شناس است و فردی است که خیلی خوب قضایای پیرامونی اش را تجزیه و تحلیل می کند. وقتی در هواپیما مهماندار آمد و به احسان گفت به من قول داده ایی که با هم مسابقه می دهیم و احسان همانجا در آسمان با مهمانداران هواپیما مسابقه داد، وقتی از مسافرت سوییس برگشت و ساعتی بعد در زندان اوین با زندانیان مسابقه داد، وقتی تیم نوجوانان از المپیاد جهانی برگشت او را زودتر از همه در فرودگاه آماده استقبال دیدم، وقتی در مسابقات رده های سنی احسان را در قزوین و در رشت دیدم و حضور او را در رسانه ها و بسیاری از بخش های اجتماعی می بینم و همزمان او در تمامی مسابقات داخلی و خارجی حضور دارد و با اختلاف نفر اول ایران است و خیلی از موارد دیگر باور دارم که ما در ایران خیلی استعداد داریم که می توانند بزرگ باشند و بزرگی کنند اما احسان قائم مقامی یکی است همانگونه که علی دایی هم یکی بود و هست. این مقدمه را رفتم تا با احترام به همه شطرنجبازان بزرگ کشورمان گفت و گوی خودمان را با احسان قائم مقامی شروع کنیم و انشالله بتوانیم با سایر بزرگان شطرنج هم گفت و گو داشته باشیم.   این گفت و گوی خواندنی و پرنکته با همکاری همکاران خوبم در سایت خانواده بزرگ ورزش تنظیم شده است. *سید رضا فیض آبادی   *بعد از یکسال مسابقه و مسافرت های داخلی و خارجی احسان قائم مقامی عید نوروز برای تعطیلات کجا می رود؟ -تعطیلی که نداریم. یعنی ورزش قهرمانی با تعطیلی سنخیتی ندارد. فکر می کنم اغلب بچه هایی که حرفه ای ورزش می کنند بخصوص بچه های تیم های ملی ایام عید یا در مسابقات هستند و یا در اردو. *شما که امسال مسابقه و اردویی ندارید؟ -چرا من به یکدوره مسابقات حرفه ای در لس آنجلس آمریکاه دعوت شده ام و سه شنبه (19اسفند ماه) انشالله په این کشور پرواز می کنم و فکر کنم تا 18 فروردین طول بکشد چون چند تورنمنت پشت سر هم هست که منم دعوت هستم. *بنابراین عید نوروز ایران نیستید که اقوام و برو بچه های فامیل و خانواده بیایند و از شما عیدی بگیرند؟ -من خودم هنوزم عیدی می گیرم! مخصوصا از پدرم که باید عیدی بگیرم. اما از اون بابت شما مطمئن باشید قبل از پرواز کسانی که باید عیدی می گرفتند آمدند و سهم خودشان را گرفته اند. *ولی عیدی که مثلا در 5 – 6 سالگی ما می گرفتیم یک مزه دیگری داشت یا یک شیرینی و حلاوت خاصی داشت. یا خود شما که الان در سن 32 سالگی هستید از عیدی هایی که در کودکی می گرفتی حتما خاطره داری؟ -بله، واقعا آن موقع یک جور دیگری بود. البته شاید برای کودکان امروزی هم همان حال و هوا را داشته باشد اما آن پول ها و اسکناس های نو که به ما می دادند دوست نداشتیم خرج کنیم و یا تا بخورد. *عید نوروز از دیدگاه خود شما چه معنا و مفهومی دارد؟ -باید درود فرستاد به نیاکان این سرزمین که یکی از بهترین و زیبا ترین اعیاد جهان را درست در زمانی انتخاب کرده اند که طبعیت از خواب زمستانی بیدار می شود و حتی دقیقه و ثانیه آن را هم محاسبه کرده اند. عید نوروز تنها یک عید معمولی نیست که وقتی دقیق می شویم می بینیم هر بخشی از آن دارای یک معنا و مفهوم خاص است. تحول در طبیعت، آغاز سرسبزی و جوانه زدن گیاهان و بیدار شدن بسیاری از موجودات از خواب زمستانی ، دید و بازدید، احترام به طبیعت و رفتن به صحرا و کوه و در و دشت ، مهربانی مردم این دیار و اقوام و خانواده ها با یکدیگر، و خیلی از موارد دیگر هست که در عید نوروز نهفته است. من خیلی این عید باستانی را دوست دارم و خاطرات خوب آن هرگز از ذهن ما پاک نمی شود. الان شما چند سال دارید؟ به تازگی 32 سالم تموم شد و وارد 33 سالگی شدم. مدرک تحصیلی؟ دانشجو مقطع دکترای رشته مدیریت ورزشی هستم.دوران کارشناسی حقوق قضایی خواندم و سپس کارشناسی ارشد و دکترا در رشته مدیریت ورزش ادامه دادم. اهل کجایید؟ در تهران متولد شدم . اصالتا از طرف خانواده پدری به استان مرکزی و از طرف خانواده مادری به آبادان برمی گردد. از نوادگان قائم مقام فراهانی هستم. فرزند چندم خانواده ای؟ تک فرزندم و برادر و خواهری ندارم. کودک شیطونی بودید؟ اونطور که تعریف می کنند بچه آروم  ولی پر انرژی بودم. علاقه زیادی به بازی های جمعی داشتم و پا به پای خانواده یا دوستان به فعالیت های ورزشی می پرداختم و خیلی جدی وقت می ذاشتم. کارتون نگاه می کردید؟ بله نگاه می کردم. فکر می کنم کارتون هایی که دوره ما پخش می شد خیلی با کیفیت و جالب بود حتی خیلی از بزرگتر ها هم در کنار بچه ها نگاه می کردند. مثل امروز اینترنت و کامپیوتر نبود ، تنوع برنامه ها باعث می شد که کودکان علاقه زیادی به کارتون های آن دوره پیدا کنند. شخصیت کارتونی مورد علاقه؟ البته تاکید روی شخصیت خاصی نداشتم .فیلم و سریال های کارتونی زیادی بودند که دوست داشتم ، تام و جری، پسرشجاع ،بچه های کوه آلپ و قصه های مجید و خیلی های دیگه از شخصیت های مورد علاقه من بودند. تو مدرسه شیطون بودید؟ من هیچ وقت شیطون یا شر نبودم که نظم را بشکنم و دردسرساز باشم اما پر انرژی بودم ، همیشه سعی می کردم محور فعالیت های جدید باشم تا یک فعالیت دسته جمعی راه بیافته و یک کار گروهی شکل بدیم. من در مدرسه بسیار خوبی هم تحصیل کردم، در دوران ابتدایی و راهنمایی و دبیرستان معلم ها دانش آموزان رو ترغیب می کردند به کار جمعی و خیلی موقع ها نقش افرادی که مستخدم مدرسه هستند یا کارهای تربیتی در مدرسه را انجام می دادند به بچه ها می سپردند. یادم میاد در طی سال بارها در حال تمیز کردن و مرتب کردن یا ساختن کاردستی و یا فعالیت های اجتماعی بودیم. وقتمون به نحوی پر می شد و مدرسه محیط بسیار شیرینی بود، این مساله تاثیر زیادی در روحیه اجتماعی من داشت.   مدرسه غیرانتفاعی رفتید یا دولتی؟ من همیشه مدرسه دولتی و نمونه مردمی رفتم. معلم کلاس اول رو به یاد میارید؟ نه متاسفانه بیاد نمیارم.سال اول یه مقدار پذیرش محیط مدرسه برام سخت بود. تنها فرزند خانواده بودم و در حالی روز اول مهر به مدرسه رفتم مدرسه که پدر و مادرم مسافرت بودن و خیلی سرحال نبودم ،روزهای اول سال سرم هم شکست اما از سال دوم دبستان مدرسه برام معنی جدی تری پیدا کرد. پیش اومد که شیشه ای بشکنید یا زنگ خونه ای رو بزنید و فرار کنید؟ زنگ خونه که نه ولی اتفاقی در فوتبالی که تو محله بازی می کردیم. پیش میومد که توپ می خورد به شیشه خونه ای و می شکست و من هم در کنار بچه های دیگه سهم داشتم . همیشه هم سعی کردم جبران کنم و عذرخواهی کردم. شغل مورد علاقه؟ خیلی به این قضیه فکر نمی کردم اما از درس های ریاضی خیلی خوشم میومد بیشتر انگیزه هام برای مهندسی بود. اما چون روز کنکور نمی تونستم در رشته مورد علاقم شرکت کنم، مسابقه مهمی در خارج از کشور داشتم که ناگزیر به سمت رشته حقوق اومدم و به این رشته هم خیلی علاقه مند شدم. با توجه به اینکه مادرم وکیل دادگستری است آشنایی خوبی با این رشته داشتم و تونستم نتیجه خوبی بگیرم. بعد از اونم برای تکمیل تحصیلاتم رشته مدیریت ورزشی را انتخاب کردم و از انتخابم خیلی راضیم. با دوستاتون دور همی دارید و اهل بیرون رفتن هستید؟ من اوقات فراغتم خیلی محدوده ولی آدم شادی هستم ، اگه وقت کمی هم گیر بیارم ترجیح میدم در کنار اعضای خانواده و دوستانم بگذرونم و تو جمع های شاد شرکت می کنم. به دلیل کارهای اجتماعی و سفرهای زیاد خواب و استراحتم خیلی کمه اما همیشه از برنامه هایی که شادی در آن هست استقبال می کنم. شغل پدر و مادر؟ پدرم در حال حاضر مدیریت یکی از مدارس شطرنج را بر عهده دارند و مادرم وکیل دادگستري هستند.  آشپزی هم می کنید؟ آشپزیم خیلی خوب نیست و وقتی براش نذاشم اما دوست دارم. غذاهای ساده ای که با تخم مرغ بشه بلدم. به چه غذایی بیشتر علاقه دارید؟ خورشت کرفس و کدو بادمجون. به غذاهای دریایی هم علاقه زیادی دارم. رژیم خاصی رو رعایت می کنید؟ بله تحت تاثیر فعالیت هایی که دارم باید رعایت غذایی هم داشته باشم. از غذاهای چرب کمتر استفاده می کنم . از غذاهایی که فسفر بیشتر و قندهای زود جذب و طبیعی دارند بیشتر استفاده می کنم. خرید کردن رو دوست دارید؟ خیلی زیاد.دوست دارم خرید رو با حوصله انجام بدم و براش وقت بزارم.خرید کردن اشتیاقی ایجاد می کنه که آدم کارهای دیگه اش رو با روحیه بهتری انجام بده. آخرین چیزی که خریدید؟ مدتی پیش چند دست لباس خریدم و خیلی راضی بودم. به باغبانی علاقه دارید؟ علاقه دارم ولی نه تسلط دارم و نه تا به حال امتحان کردم اما قدم زدن تو باغچه ها و محیط های سرسبز رو خیلی دوست دارم. همیشه هم برام کارهای افرای که به پرورش و نگهداری گل و گیاه مشغول بودند جالب بود.   بزرگترین رقیبت تو زندگی؟ شاید اخلاق های بد خودم باشه، چیزهایی که باید براشون زمان صرف کنم تا از من دور بشن.  بزرگترین عیبت؟ تا چند سال پیش این بود که صبور نبودم وگاهی زود می سنجیدم و تمام جوانب یک موضوع رو کامل نمی دیدم اما حالا به خودم مسلط شدم و سعی می کنم با بینش دقیق تر اظهار نظر کنم یا تصمیمی رو اتخاذ کنم. اهل مطالعه هم هستید؟ بله ولی نه خیلی زیاد. بیشتر کتاب های مرتبط با کارهامو می خونم.خیلی مطالعات جانبی ندارم. به موسیقی علاقه دارید؟ خیلی زیاد. موسیقی با کیفیت رو خیلی دوست دارم. به همه سبک ها علاقه مندم . گوشم به نت ها حساسه و از اجرای موسیقی لذت می برم. به کدام خواننده علاقه دارید؟ خواننده های نسل جدید خیلی خوبن و کیفیتشون هم نزدیک به همه و نمیتونم از هم جدا کنم اما ضمن دوستی و ارادتی که به محمد اصفهانی دارم به کارهاش هم علاقه مندم. در موسیقی سنتی هم از صدای استاد شجریان و فرزندش همایون لذت می برم. فیلم هم می بینید؟ خیلی فیلم باز نیستم اما فیلم هایی که درموردشان نقد خوبی خوانده باشم را حتما نگاه می کنم.سعی می کنم ارتباطم با سینمای ایران را قطع نکنم. سینما پل ارتباطی است بین فرهنگ روز جامعه و تراوش های ذهنی افراد و می تونه تاثیر گذار باشه در ساختار جامعه. آخرین فیلمی که دیدید؟ ملبورن و مجرد 40 ساله. کارگردان مورد علاقه؟ اصغرفرهادی، کیارستمی و مهرجویی. به طور کلی نسل جدید سینمای ایران کارگردان خوب زیاد داره. بازیگر مورد علاقه؟ در بین بازیگران مرد به بازی شهاب حسینی علاقه دارم. از بین بازیگران زن هم افراد زیادی هستند که کارهای خوبشان مثل هم است. مسائل سیاسی ایران رو دنبال می کنید؟ بله. از سیاستمدار خاصی خوشتون میاد؟ بله از دکتر صالحی.(علی اکبر صالحی وزیر سابق امور خارجه و معاون رییس جمهور روحانی و رییس سازمان انرژی اتمی) ایران سیاستمدار خوب زیاد داره که در عین این که در حوزه کاری خود مسلطند اخلاق مدار و مردمی هم هستند. چقدر مشهورید؟ هر چقدر مردم لطف داشته باشن. من فکر می کنم مردم ما به ورزشکارهای کشورشون خیلی لطف دارن.ایران از جمله کشورهایی است که ورزشکاران انرژی خود رو از مردم می گیرند .من هم به عشق اونها هدف هامو دنبال می کنم.مرم ایران جزو خوب های دنیا هستند.   وقتی به مسابقات ورزشی می روی چه چیزی بیشتر از همه اذیتتون می کنه؟ گاهی نگرانیم اینه که عدم نتیجه گیری مطلوبم بقیه رو ناراحت کنه وگرنه آدمی هستم که با شرایط خودم رو خیلی خوب وفق میدم و نگران نیستم. چقدر آمادگی ذهنی دارید؟ در مجموع سرعت انتقال و آمادگی ذهنیم خوبه. شطرنج به عنوان یک معلم بزرگ همیشه کمک کرد تا در لحظه تصمیم های خوبی بگیرم وبه پردازش اطلاعاتم کمک کنه. بهترین ساعت برای انجام تمرینات ورزشی؟ اگه تمرین تخصصی شطرنج باشه هر ساعت از شبانه روز برام مناسبه و برای دیگر ورزش ها عصر زمان مناسب تری است. به چه ورزش های دیگه ای می پردازید؟ من چند رشته ورزشی رو تا بالاتر از آماتوری ادامه دادم. در فوتبال کاپیتان تیم نونهالان تهران بودم. به شنا علاقه دارم و به صورت علمی دنبال کردم.به اتومبیل رانی و بدن سازی و تنیس روی میز هم پرداختم. در صدد هستم که مهارت های یکی از رشته های رزمی رو هم یاد بگیرم. چه کسی بیشتر از همه دعا می کنه که قهرمان بشید؟ مسلما پدر و مادر. من شاید چندین بار در طی روز از پدر و مادرم می خوام که برام دعا کنند. همین خواسته رو از دوستانم هم دارم چون به دعا و انرژی مثبت اعتقاد زیادی دارم. ورد زبونم است که میگم برام دعا کنید. الگوی ورزشی دارید؟ الگوی ورزشی خاصی ندارم اما از خیلی از انسان ها چیزهای زیادی یاد گرفتم که برام ماندگار بوده. سعی می کنم همه افراد رو دقیق ببینم و خوبی ها رو الگو قرار بدم. اولین جایزه ورزشی ؟ فکر کنم در مسابقات مدارس بود که معمولا هم گرمکن ورزشی است. فوتبال ایران رو دنبال می کنید؟ بله من تقریبا همه ورزش ها رو دنبال می کنم. *شاید هنوز هم برای برخی سخت باشد که شطرنج را بخواهند به عنوان یک ورزش بپذیرند. به خود شما هم احتمالا شاید بعضا گفته باشند که شطرنج آیا جزو ورزش هاست! _برعکس این نظریه من اعتقاد دارم همه قهرمانان ورزش در سایر رشته ها باید شطرنج هم بلد باشند. یعنی شطرنج نه تنها خودش یک ورزش کامل و حرفه ایی است که مکمل سایر رشته های ورزشی هم می تواند باشد. بنده با بسیاری از قهرمانان هم سن و سال خودم در اردوها و مسابقات متعدد بوده ام. افرادی را که می بینید در رشته خودشان و در مسابقات موق تر از بقیه هستند اغلب شطرنجبازی می کنند و اوقات فراغت شان با شطرنج پر می شود. بسیاری از بزرگان ورزش و مربیان تیم های ملی براین باورند که اگر قهرمانانشان شطرنج بازی کنند یقینا در مسابقات موفق تر خواهند بود. *خود شما هم باید برای حفظ آمادگی ورزش های دیگری هم انجام دهید. به کدام ورزش ها علاقه دارید و الان به آن می پردازید؟ _من شنا و تنیس را بازی می کنم و به بسیاری دیگر از ورزش ها علاقه دارم. طبیعی است همانطور که یک فوتبالیست باید برای رسیدن به اوج، ژیمناستیک و دوومیدانی و حرکات قدرتی انجام دهد یک شطرنجباز هم برای حفظ امادگی باید ورزش های دیگر را انجام دهد و اینها مکمل یکدیگرند.   با ارزش ترین چیزی که تا به حال از دست دادید؟ انسان ها باید شخصیت خودشونو از دست ندن. این زندگی همه چیزش گذراست. به این نگاه کنیم که ما در زندگی برای به دست آوردن داریم زندگی می کنیم و نگران از دست دادن نباشیم. هر چیزی که از دست میدیم چیزهای دیگری را رو به دست میاریم. اگه 3 هزار میلیارد تومن داشته باشید چه کار می کنید؟ برمی گردونم به مردمی که اینقدر راحت حق و حقوقشون خورده میشه. مهمترین کاری که دوست داشتید انجام بدید و نشد چی بود؟ من فکر نمی کنم همچین کاری تو زندگیم باقی بمونه .الان هم برنامه ریزی دارم که به همه علاقه های خودم برسم. حتما یه ساز موسیقی رو یاد می گیرم و سعی می کنم به چند زبان خارجی مسلط باشم.به این اعتقاد دارم که اگی انسان یک بار زندگی می کنه اون یک بار را خوب زندگی کنه.